TIBC

نام آزمایش

TIBC

نام کامل تست

Total Iron-Binding Capacity

نام فارسی تست

ظرفیت کلی اتصال به آهن

نام های دیگر

Serum (Total) Iron-Binding Capacity

روش انجام

Photometric

آمادگی بیمار

* بیمار  باید ۱۲ ساعت ناشتا باشد( مصرف آب مجاز است) . نمونه ترجیحاً بین ساعت ۸ تا ۱۰ صبح و حداکثر قبل از ۱۲ ظهر گرفته شود(به علت تاثیرات ریتم شبانه‌روزی آهن و اینکه سطح آهن در عصر پایین‌‌تر است).

** ازمصرف داروها و مکمل های حاوی آهن ۲۴ ساعت قبل از نمونه گیری اجتناب گردد.

*** نمونه می‌بایست قبل از اینکه بیمار آهن درمانی بگیرد یا تزریق خون داشته ‌باشد گرفته‌ شود. در صورتی‌که بیمار تزریق خون انجام داده باشد؛ می‌بایست چندین روز بعد آزمایش دهد.

نوع نمونه

S

علت درخواست تست

• کمک به تشخیص آنمی فقر آهن
• افتراق بین آنمی فقر آهن و آنمی مربوط به بیماری های مزمن
• مونیتور کردن پاسخ هماتولوژیک به درمان در زمان حاملگی و آنمی های فقر آهن
• کمک به تشخیص هموکروماتوز یا بیماری هایی که متابولیسم و ذخیره آهن مختل شده است.

توضیح راجع به تست

غلظت آهن سرم بیانگر Fe^۳+ متصل به ترانسفرین است و شامل آهن سرم به صورت هموگلوبین آزاد نمی‌شود. به طور طبیعی فقط حدود یک سوم محل های اتصال آهن در ترانسفرین؛ توسط Fe^۳+ اشغال می‌شوند. بنابراین ترانسفرین سرم ظرفیت ذخیره‌ای قابل‌توجهی برای اتصال آهن دارد که ظرفیت غیراشباع اتصال به آهن (UIBC) نامیده می‌شود. حداکثر میزان آهنی که می‌تواند به ترانسفرین اتصال یابد، ظرفیت کلی اتصال به آهن (TIBC) نامیده می‌شود. نسبت آهن سرم به TIBC؛ برابر با درصد اشباع ترانسفرین است.

معمولاً این تست در موارد شک به آنمی فقر آهن و همراه با اندازه گیری مقدار آهن سرم انجام می شود. زمانی که ذخایر آهن بدن پایین باشد؛ TIBC معمولاً بالاتر از میزان طبیعی خواهد بود (جذب آهن بیشتر می شود).

همچنین این تست در موارد شک به سطح بالای آهن نیز انجام می گردد.

TIBC در افراد طبیعی سطح آن نسبتاً پایدار است.

در چه شرایطی تست افزایش می یابد؟

• آنمی فقر آهن
• اواخر بارداری
• بیماری های حاد کبدی

در چه شرایطی تست کاهش می یابد؟

• هموکروماتوز
• آنمی بیماری های مزمن (در بیماران با عفونت های مزمن، بیماری های التهابی و بدخیمی ها و همچنین در حدود نیمی از بیماران بستری در بیمارستان مشاهده می گردد)
• آنمی همولیتیک
• آنمی سیدروبلاستیک
• انتقال خون های مکرر ( مانند بیماران تالاسمی ماژور)
• کاهش پروتئین
• سیروز
• بدخیمی ها

تست های تکمیلی

UIBC, Ferritin, Free erythrocyte protoporphyrin (FEP), ZZP, CBC, Thyroid panel

 

تداخلات دارویی  و آزمایشگاهی

آیزن پلاس (قرص آهن)، استروژنها، فلورایدها، مینودکس، ضدبارداری های خوراکی، مسترانول می توانند میزان TIBC را افزایش دهند.

کورتیکوتروپین، کلرامفنیکل، کورتیزون، دکستران، تستوسترون می توانند میزان TIBC را کاهش دهند.

 

منابع

1. Richard A. Mc Pherson, Matthew R. Pincus. Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Method, 23rd edition, 2017, Elsevier.
2. John P. Greer. Wintrobe’s Clinical Hematology, 13th edition, 2014, Lippincott Williams & Wilkins.
3. Barbara J. Bain, Imelda Bates, et al. Dacie and Lewis Practical Haematology, 12^th edition, 2017, Elsevier.
4. Carl A. Burtis, David E. Bruns. Tietz Fundamentals of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics, 7th edition, 2015, Elsevier.
5. ARUP Laboratories
6. Mayo Medical Laboratories
7. Lab Tests Online

۸- گل افشان حبیب اله.  مهارت های آزمایشگاهی در خون شناسی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز، ۱۳۹۰ .

۹- جعفر آبادی آشتیانی مهتاب و همکاران. کتاب جامع تست های تشخیصی و آزمایشگاهی پاگانا ۲۰۱۴، انتشارات جامعه نگر، ۱۳۹۴ .

۱۰- اسدی محسن. مجموعه سوالات طبقه بندی شده کارشناسی ارشد وزارت بهداشت هماتولوژی از سال ۸۵ تا ۹۴ با پاسخنامه کاملاً تشریحی و کاربردی، انتشارات اطمینان، ۱۳۹۴ .