Stool culture

نام آزمایش

Stool Culture

نام فارسی تست

کشت مدفوع

روش انجام

Aerobic culture

آمادگی بیمار

از مصرف آنتی بیوتیک ها خودداری شود.

نوع نمونه

Stool

* نمونه های مدفوع تازه یا مدفوع اسهالی باید در لگن خشک و تمیز و یا روی یک روزنامه جمع آوری شود. مدفوع نباید با ادرار، بقایای صابون یا مواد ضد عفونی کننده آلوده شود.

** نمونه باید به یک ظرف پلاستیکی خشک و تمیز و دربدار بدون نشتی انتقال یابد.

*** آن قسمتهایی از مدفوع که حاوی خون یا مخاط است حائز اهمیت است و باید به ظرف انتقال یابد.

**** نمونه های در پوشاک قابل قبول نمی باشد. جهت نمونه برداری از کودکان مبتلا به اسهال شدید؛ بایستی از کیسه ادرار مخصوص (Urine bag) استفاده شود. کیسه را در ناحیه مقعد کودک قرار دهید و از تماس پوشاک به کیسه جلوگیری کنید. پس از جمع آوری نمونه، آن را به ظرف پلاستیکی درب دار انتقال دهید.

ملاحظات نمونه گیری

۱- نمونه باید در یک ظرف در پوش دار استریل پلاستیکی، جمع آوری و سریعاَ به آزمایشگاه انتقال داده شود.

۲- نمونه نباید با ادرار مخلوط شود و حداکثر ۲ ساعت بعد از آوردن نمونه به آزمایشگاه بایستی مورد آزمایش و کشت قرار گیرد.

 

۳- در صورت ماندن بیش از حد نمونه و سردشدن آن pH نمونه کاهش یافته و در نتیجه مانع از رشد بسیاری از انواع شیگلا و برخی از سالمونلا در محیط کشت می شود.

۴- بعضی از پاتوژن های روده ای نظیر یرسینیا، آئروموناس، استافیلوکوک و ویبریو باید به طور اختصاصی درخواست شده و در محیط های اختصاصی کشت داده شوند.

۵- تشخیص گونه EHEC  باکتری E. Coli ؛ در موارد زیر نامعتبر و غیر قابل انجام است:

• مدفوع ارسال شده با محیط های انتقالی ( بجز کری- بلایر) ، سواب رکتال، مدفوع ارسال شده به همراه نگهدارنده ها (نظیر SAF، PVA یا فورمالین)، آسپیره های مدفوع آندوسکوپی.
• محیط های مایع گرم منفی که رشد در آن پس از دوره انکوباسیون مشاهده نگردیده است

۶- سواب رکتال تنها جهت کشت برای باکتریهای سالمونلا، شیگلا، کمپیلوباکتر و E.Coli 0157 قابل انجام است.

۷- جمع آوری مدفوع جهت شناسایی ویروس در ابتدای بیماری ( ۴ روز اول بیماری) که بیشترین مقدار را ویروس در مدفوع دارد؛ باید انجام گیرد. دو نمونه مدفوع به فاصله ۲۴ تا ۴۸ ساعت در محیط ترانسپورت مخصوص ویروس از بیمار گرفته شود. اگر نمونه با سواب رکتال گرفته می شود باید با دو میلی لیتر سرم فیزیولوژی سوسپانسیونی تهیه شود و سپس تمام آزمایشات تشخیصی و کشت از روی سوسپانسیون انجام گیرد.

۸- سابقه اسهال، شدت و طول مدت بیماری، سن، سابقه سفر، مصرف غذا، سابقه استفاده اخیر از آنتی بیوتیک، و بیماری در اعضای خانواده و سایر اطلاعات؛ به پزشک در طبقه بندی بیماری و اطمینان از هر گونه درخواست ویژه مرتبط با آزمایشگاه کمک خواهد کرد .

علت درخواست تست

کاربردهای بالینی از نظر باکتریایی

• تشخیص گاستروانتریت حاد که می تواند توسط باکتری هایی چون کلستریدیوم دیفیسل، استافیلوکوک اورئوس، سالمونلا، شیگلا، آئروموناس، ویبریوکلرا، یرسینا انترکولیتیکا، اشرشیا انتروتوکسی‍ژنیک وکمپیلوباکتر ژژونی ایجاد شود.
• تعیین اینکه آیا یک پاتوژن روده باکتریایی علت اسهال است یا خیر.
• ممکن است در شناسایی منبع عامل عفونی (به عنوان مثال، محصولات لبنی، مرغ، آب، و یا گوشت) مفید باشد.

کاربرد بالینی از نظر ویروس

• تشخیص گاستروآنتریت ایجاد شده توسط ویروسهای پولیو، روتاویروس، آنتروویروس،آدنوویروس.

 

 

کاربرد بالینی از نظر انگل روده ای

• تشخیص عفونتهای انگلی نظیر تک یاخته های روده ای، لیشمانیوز، تریکوموناس، تریپانوزوم، توکسوپلاسموز و تشخیص لاروها.

توضیح راجع به تست

دستگاه گوارش حاوی تعدادی باکتری و قارچ به عنوان فلور طبیعی خود است. وقتی گروهی از عناصر این فلور طبیعی به هر شکل نظیر مصرف انتی بیوتیک و یا در اثر سرکوب ایمنی از بین بروند؛ باکتری های باقی مانده می توانند پاتوژن (بیماری زا) باشند. همچنین میکروب های پاتوژن می توانند وارد دستگاه گوارش شوند و باعث علایمی مانند: اسهال خونی یا اسهال پایدار، درد شکم و تب شوند. برخی از این پاتوژن ها مستقیماً باعث علایم شده و برخی دیگر مثل کلستریدیوم دیفیسیل از طریق ایجاد توکسین علایم خود را ایجاد می کنند.

برای جداسازی و شناسایی ارگانیسم های عامل علایم گوارشی؛ کشت مدفوع انجام می شود. همچنین در مواردی که گلبول های سفید در مدفوع وجود دارد؛ باید کشت نیز انجام شود.

غالباً کشت های روتین مدفوع برای باکتری های سالمونلا، شیگلا و کمپیلو باکتر ژژونی در خواست می شود. برای انجام تست کشت E.coli نیاز به درخواست اختصاصی است.

تست های تکمیلی

Ova & Parsites, Clostridium difficile toxin, Widal Test

تداخلات دارویی

مصرف آنتی بیوتیک ها و بیسموت سولفات می تواند نتایج کشت مدفوع را بطور کاذب منفی کند.

* کشت مدفوع در بیماران بیمارستانی بستری شده به مدت ۳ روز یا بیشتر قابل اعتماد نیست مگر اینکه شرایط ویژه ای وجود داشته باشد.

**  اگر بیمار بیش از ۳ روز بستری باشد و تشخیص عفونت گاستروانتریت ( معده ای- روده ای) نباشد؛، باید از لحاظ توکسین کلستردیوم دیفیسیل مورد بررسی قرار گیرد.

 

اطلاعات تکمیلی

۱- استافیلوکوک کوآگولاز منفی در نوزادانی که تشخیص انتروکولیت نکروزان (NEC) داده شده است؛ قابل شناسایی خواهد بود.

۲- در صورت مثبت شدن کشت های مدفوع به باکتریهای سالمونلا، شیگلا، اشریشیا کلی O157 و گونه های کمپیلوباکتر مثبت و مثبت شدن توکسین شیگلا در محیط کشت مایع GN، باید به پزشک یا ایستگاه پرستاری اطلاع داده شود.

۳- محیط کری بلر (Cary Blair) محیط مناسبی برای نگهداری ویبریو و کمپیلوباکتر می باشد.

۴- محیط های بافر فسفات گلیسرول ۰.۰۳۳  مول برای نگهداری شیگلا مناسب می باشد.

۵- آب پپتونه قلیایی بعنوان محیط ترانسپورت و همچنین یک محیط غنی کننده جهت ویبریو ها می توان استفاده نمود. همچنین از سایر محیط های ترانسپورت مانند Stuart، Amies برای انتقال نمونه مدفوع می توان استفاده کرد.

۶- کشت های مدفوع نظارتی ممکن است در پیوند مغز استخوان و دیگر بیماران دچار نقص ایمنی جهت تشخیص رشد بیش از حد فلور نرمال توسط استاف اورئوس، مخمر، و یا یک باسیل گرم منفی درخواست گردد.

۷- اگر مشکوک به باکتری ویبریو هستید؛ کشت مدفوع Vibrio/VIBC درخواست نمایید.

۸- کشت مدفوع برای پاتوژن های روده در بیماران بستری در بیمارستان برای بیش از ۳ روز مفید نیست؛ زیرا راندمان تشخیصی نمونه ها از این بیماران بسیار پایین است.

۹- کلستریدیوم دفیسیل (علت عمده اسهال بیمارستانی) و E.coli O157:H7 توسط آزمون کشت مدفوع سنتی  تشخیص داده نشده است. جهت تشخیص این دو باکتری از روش های آنزیمی و همچنین مولکولی (PCR) به سموم این باکتریها قابل انجام است.

 

منابع

1. Richard A. Mc Pherson, Matthew R. Pincus. Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Method, 23rd edition, 2017, Elsevier.
2. Patricia M. Tile. Bailey & Scott’s Diagnostic Microbiology, 13^th edition, 2014, Elsevier.
3. ARUP Laboratories
4. Mayo Medical Laboratories
5. Lab Tests Online

۵- جعفر آبادی آشتیانی مهتاب و همکاران. کتاب جامع تست های تشخیصی و آزمایشگاهی پاگانا ۲۰۱۴، انشارات جامعه نگر، ۱۳۹۴ .